İmar Hakkı Aktarımı Nedir?

7534 Köy Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile Kanuni Düzenlemeye Kavuşan İmar Hakkı Aktarımı Nedir?

İmar hakkı aktarımıyla ilgili 7534 sayılı Köy Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 12 Aralık 2024 Tarihli ve 32750 Sayılı Resmî Gazete'de yayımlandı. Artık "imar hakkı aktarımı" uygulamasıyla özel kişilerin mülkiyetindeki taşınmazların kamuya devredilmesi mümkün.

12 Aralık 2024 tarihinde; halk arasında imar hakkı aktarımı kanunu olarak belirtilen, 7534 Köy Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun yayımlanmış ve yürürlüğe girmiştir. Bu kanunun 4. Maddesi ile 3194 sayılı İmar Kanunu'nda değişiklik yapılmış ve 5. maddesine "İmar Hakkı Aktarımı" tanımı eklenmiştir. İlgili kanunda İmar Hakkı Aktarımının; 1/1000 ölçekli uygulama imar planının bulunduğu, arazi ve arsa düzenlemesi yapılmış ya da yapılması mümkün olmayan alanlarda, parselin tamamının ya da bir kısmının umumi ve kamu hizmet alanlarında kalması sebebiyle parsel üzerinde özel mülkiyete konu yapılaşma hakkının verilememesi durumunda, verilemeyen emsale esas inşaat hakkının başka parsel ya da parsellere imar planı kararı ile taşınması işlemi olduğu belirtilmiştir.

Belediye veya mücavir alan içerisinde kalan birtakım taşınmazlar imar planlarında park, cami, yol, meydan, okul gibi genel hizmetler için ayrılan bölgelerde kalabilmektedir. Bu durumda bu taşınmazlar için yapı ruhsatı verilmemektedir ve taşınmaz malikleri bu taşınmazları üzerinde istediği tasarrufta bulunamaması nedeni ile mülkiyete hakkına da bir nevi müdahale sayılmaktadır. İmar planı kapsamında donatı alanına alınan bir taşınmaz hakkında 5 yıl süre kamulaştırma işlemi yapılmaz ise taşınmaz maliklerinin sürüncemede kalan bu kısıtlama nedeni ile mağduriyetleri büyümektedir. Ve 5 yılın sonunda hukuki el atma denilen olgu ortaya çıktığı için taşınmaz malikleri davalı idareye karşı yargı yoluna başvurarak taşınmazın bedelinin ödenmesini talep edebilmektedir, ancak her ne kadar hükmün icrası için kesinleşme aranmamakta ise de başlatılan icra takiplerinin idare tarafından teminat yatırılmadan geri bırakılabiliyor olması taşınmaz maliklerinin alacağına kavuşmasının yıllar sürmesine neden olmaktaydı.

7534 Köy Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile getirilen imar hakkı aktarımı ile idarelere, kesinleşen imar planı neticesinde taşınmazın kamulaştırılması için ödeme yapmak yerine taşınmazın değerinde başka bir arsayı taşınmaz malikine verme imkanı sağlanmakta ve böylece kamuya getirilen mali külfetin azaltılması hedeflenmektedir. İmar hakkı aktarımı yapılırken alıcı parselin emsale esas inşaat alanı en fazla imar planı ile belirlenmiş oranlar kadar ve her halde alıcı parselin yüzde 30'unu geçmemek üzere artırılabilecek.